درمصاحبه مدیرعامل شرکت مشاوره رتبه‌بندی اعتباری ایران با روزنامه ایران عنوان شد: به زودی هر ایرانی دارای یک امتیاز و رتبه اعتباری خواهد بود

1)صدور امتیــاز و رتبه اعتبــاری برای هــر ایرانی چه سهمی درعادلانه شــدن پرداخت تسهیلات بانکی دارد؟
امتیــاز اعتبــاری نشــان‌دهنده میــزان اهلیــت اعتباری اشــخاص بــوده و چکیده‌ای از شناســنامه اعتبــاری افــراد نــزد شــرکت مشــاوره رتبه‌بنــدی اعتباری ایران اســت. اعتباردهنــدگان از این امتیاز جهــت ســنجش ریســک اعتبــاری مشــتریان خود اســتفاده می‌کننــد تا بتوانند به طــور عادلانه منابع مالــی خــود را بــه اشــخاص جامعــه اختصــاص دهنــد؛ بنابراین، اگر هر شــخص حقیقی و حقوقی دارای امتیــاز و رتبه اعتباری باشــد، می‌توان منابع اعتباری کشور را به طور عادلانه در میان تمام اقشار جامعه توزیع کــرد. منظور از عدالت در تخصیص منابع مالی این اســت که ریسک اعتباری اشخاص حقیقی و حقوقی ســنجیده و نرخ ســود تســهیلات و میــزان و نــوع وثایــق بر اســاس آن تعیین شــود. یعنــی فردی که ریســک اعتبــاری پایین‌تــری دارد (امتیــاز اعتبــاری بالاتــری دارد) وثیقــه کمتــری را برای دریافت تســهیلات با نرخ مناســب‌تری ارائه دهــد. در همین راســتا شــرکت مشــاوره رتبه‌بندی اعتباری ایران همواره سعی دارد با افزایش کیفیت مدل اعتبارســنجی، امتیــاز اعتبــاری و جمع‌آوری اطلاعات اعتباری اشخاص از منابع مختلف برای هر ایرانی یک امتیاز و رتبه اعتباری ارائه کند.

2)آیا مدل امتیازدهی اعتباری بومی است؟
درحــال حاضــر شــرکت مشــاوره رتبه‌بنــدی اعتبــاری ایران از جدیدترین روش‌های مدل‌ســازی کــه در دنیــا مــورد اســتفاده قــرار گرفته‌انــد جهت ســاخت مدل امتیازدهــی اعتباری بومی اســتفاده کرده و تیم مدل‌سازی شرکت همواره درحال بهبود، ارتقــا، دقت و بروزرســانی ایــن مدل با اســتفاده از داده‌های ســامانه اعتبارســنجی هستند. همچنین این شرکت درحال ساخت مدل‌های بومی دیگری برای اعتبارســنجی افراد در حوزه‌های مختلف نیز اســت تا بتواند به صنایعــی از قبیل صنعت بیمه، صندوق‌ها، شــرکت‌های واسپاری و کسب‌وکارهای فعال در حوزه فروش اقساطی ( لندتک‌ها و BNPL ها و... ) در کنار شبکه بانکی، کمک کند.

3)چه کسانی در حال حاضر رتبه اعتباری ندارند؟
درحــال حاضــر اشــخاصی کــه تاکنــون هیــچ تســهیلاتی از شــبکه بانکی دریافــت نکرده‌انــد، از داشــتن رتبــه و امتیــاز اعتبــاری محــروم هســتند، همچنیــن اگــر شــخصی مــدت زیــادی از آخریــن تسهیلاتی که از شبکه بانکی دریافت و تسویه کرده اســت، گذشــته باشــد فاقد امتیــاز و رتبــه اعتباری خواهــد بود. عدم تخصیص امتیاز به این دســته از اشــخاص بر اســاس مدل موجود نیــز به این علت اســت که ســابقه اعتباری ایشــان جهت پیش‌بینی میزان ریسک اعتباری‌اش کافی نیست.

4) بــرای پوشــش کامــل اعتبارســنجی بــرای تمــام ایرانیان چه برنامه‌های دارید؟
با توجــه به رویکــرد فعالانــه برای ســاماندهی نظــام اعتبارســنجی کشــور در دولــت جدیــد و حمایــت و پیگیری وزارت امور اقتصــادی و دارایی و بانک مرکزی، شرکت ســعی دارد تا با استفاده از داده‌های بانک‌ها، بیمه‌ها، صندوق‌ها، شرکت‌های واســپاری، کســب‌وکارهای فعــال در حــوزه فروش اقســاطی ماننــد لندتک‌هــا و شــرکت‌های فــروش اعتبــاری (BNPL  یــا Later Pay, Now Buy)، قــوه قضائیــه، ناجــا، ســازمان امــور مالیاتــی، گمــرک، مخابــرات و اپراتورهای تلفــن همراه و همچنین با اســتفاده از متخصصــان داخلی، مدل‌هایــی را در راســتای امتیازدهی اعتباری توسعه دهد که بتوان بــه واســطه آنهــا بــه هــر شــخص ایرانی یــک رتبه اعتباری اختصاص داد.

5)مــردم چگونــه میتواننــد از امتیاز اعتبــاری خود مطلع شوند؟
اشخاص می‌توانند با مراجعه به سایت شرکت irancreditscoring.com یــا ics24.ir، بخــش دریافــت گزارش اعتبــاری، ابتدا کدملی و شــماره موبایلــی را کــه به نام خودشــان اســت وارد کرده و پــس از دریافــت پیامــک رمز یکبــار مصــرف، رمز مربوطــه را در محل مورد نظر ثبــت کنند تا پس از پرداخت هزینــه گزارش، به گــزارش اعتباری خود دسترسی یابند، همچنیــن بــرای دریافــت گــزارش اعتبــاری اشخاص حقوقی، الزام است که کدملی مدیرعامل و شماره موبایلی که به نام ایشان ثبت شده است، به همراه شناســه ملی شخص حقوقی وارد شده تا بر اساس آن احراز هویت صورت پذیرد.

6)در حال حاضر مشتریان اصلی شرکت اعتبارسنجی چه سازمان‌هایی هستند؟
درحال حاضر بانک‌ها، صندوق‌ها، لیزینگ‌ها، مؤسســات مالــی و اعتباری، برخی از شــهرداری‌ها و کســب‌وکارهای فعال در حوزه فروش اقســاطی، عضــو ســامانه اعتبارســنجی هســتند و از خدمات شــرکت اســتفاده می‌کننــد. ایــن در حالــی اســت کــه در دنیــا علاوه بــر این مــوارد، مشــتریان اصلی اعتبارســنجی، بیمه‌هــا، اصنــاف و کارگزاری‌ها نیز هســتند. همچنین در معاملات تجاری، اشخاص می-توانند با کسب اطلاع از وضعیت خوش‌حسابی یا بدحسابی طرف مقابل، از ایمن بودن معاملات خود اطمینان حاصل کنند.

7)اعتبارســنجی با رتبه‌بنــدی اعتباری چــه تفاوتی دارد؟ 
مــا در دنیــا دو نــوع نهــاد در زمینه گزارشـ‌گیری اعتبــاری (reporting credit) داریم؛ یکی شــرکت رتبه‌بنــدی اعتبــاری (rating credit) اســت و دیگــری شــرکت اعتبارســنجی (bureau credit) کار شرکت‌های اعتبارسنجی جمع‌آوری اطلاعات و ســوابق اعتباری افراد، تهیه گزارش‌های اعتباری و scoring یا امتیازدهی اعتباری است و در نهایت نیز امتیاز اعتباری اعلام می‌کنند و کار شرکت‌های رتبــه‌بنــدی،  rating اســت که مبتنی بــر داده‌های اعتباری، وضعیت مالی، ریســک صنعت و ســایر ریســک‌های مرتبــط، «رتبــه اعتبــاری» را اعــلام می‌کنند. شرکت‌های رتبه‌بندی زیرمجموعه نهاد بازار ســرمایه محســوب می‌شــوند و تحت نظارت نهــاد ناظــر آن بازارنــد درحالــی کــه شــرکت‌های اعتبارســنجی از نهادهــای بــازار پــول بــه شــمار می‌رونــد و تحــت نظارت بانــک مرکزی هســتند. شــرکت‌های رتبه‌بندی، ناشران اوراق بهادار (اعم از دولت‌هــا، شــهرداری‌ها، شــرکت‌ها و غیــره) و انواع اوراق بهــادار را از حیث توان ایفای تعهدات آتی، رتبه‌بنــدی می‌کنند درحالی که شــرکت‌های اشــخاص را از حیــث تعهد اعتبارســنجی عمدتــا پرداخــت، امتیازدهی می‌کننــد. بنابرایــن مرز کار مــا به‌عنوان شــرکت اعتبارســنجی با شــرکت‌های رتبه‌بندی اعتباری مشخص است و امتیاز اعتباری مهمتریــن گزارشــی اســت که مــا می‌توانیــم ارائه کنیم.

8)بــا وجــود اینکــه بانک‌هــا از گزارش‌هــای اعتبارسنجی استفاده می‌کنند، اما همچنان، وثایق و اطلاعات زیادی برای مطمئن شــدن بازپرداخت تســهیلات از فــرد دریافــت می‌شــود. نقــش اعتبارسنجی که شما انجام می‌دهید چیست؟
بــا توجه بــه اینکــه صنعــت اعتبارســنجی، در کشــور صنعتی نوپا محســوب می‌شــود، لــذا هنوز فرهنگ اعتباری مناســب، چه بــرای متقاضیان و چــه برای اعتباردهندگان، شــکل نگرفته اســت؛ از اینرو با تلاش و کوشــش همه نهادها و سازمان‌ها و بــا توســعه نظام گزارشــگری اعتباری که شــامل توســعه زیرســاخت‌های ســخت و نــرم (اعــم از پایگاه داده‌ها)، تدویــن و اجرای قوانین و مقررات الزام، تأمین اطلاعات با کیفیت، توســعه خدمات اعتبارســنجی و غیره می‌شــود، الزام است به مرور حــذف وثایق یــا اخذ وثایق حداقــل، از متقاضیان دارای امتیــاز اعتبــاری مناســب، صــورت پذیــرد و همانطورکــه اطلاع داریــد درحــال حاضــر در برخی از کشــورهای توسعه یافته، اخذ وثیقه برای اعطای تســهیلات روشــی منســوخ شــده است که ایــن موضوع نیــز در بعضی از بانک‌های کشــور (و بــرای پرداخت برخــی از انواع تســهیلات) درحال اجراســت، به گونه‌های که افــراد دارای رتبــه بالای اعتبــاری می‌تواننــد بــدون ضامــن، تســهیلات دریافت کنند. در پایان ذکر این نکته الزام اســت که با توجه به بانک محور بودن نظام مالی ایران، توســعه نظام اعتبارسنجی می‌تواند درگذار از تأمین مالی وثیقه محــور (lending based-Collateral) بــه تأمیــن مالی اعتبار محور بسیار مؤثر باشد.